Deze week kwam 3VO in het nieuws, die uit eigen onderzoek concludeerde dat 85% van de automobilisten de snelheidslimiet overtreedt in 30km/u zones. De handhaving schiet volgens 3VO tekort.



De 30km/u zones worden ingericht om spelende kinderen te beschermen. Volgens de theorie heeft de automobilist door een lagere snelheid meer kans om op tijd af te remmen wanneer plotseling een kind de straat op rent. Bezorgde moeders kunnen gerust zijn met die ontwikkeling.



De manier waarop 3VO over haar onderzoek en 30km/u zones praat, lijkt het erop alsof zij van de openbare weg een speelplaats wil maken. Dit vermoeden wordt nog eens versterkt door de jaarlijkse straatspeeldag voor kinderen die duidelijk maakt dat gemotoriseerd verkeer een ongewenst fenomeen is op diezelfde openbare weg.



Onterecht speelt 3VO impliciet de bal richting BVOM. Onterecht omdat dhr. Spee in het openbaar al heeft uitgelegd dat er jurisprudentie bestaat over 30km/u zones. De rechter heeft bepaald dat een 30km/u zone er ook uit moet zien als een 30km/u zone alvorens men daar snelheidsboetes kan gaan uitdelen. Gaat men controleren in 30km/u zones die er niet zo uit zien, dan worden alle bezwaarschriften door de rechter gekend en worden de bekeuringen vernietigd. Kortom, in zulke 30km/u zones hebben snelheidscontroles simpelweg geen zin.



Opmerkelijk is, dat BVOM reageert op 3VO’s bevindingen met het eerdere verhaal. 3VO moet daarom bij de rechter zijn en niet bij BVOM. Het voorval lijkt de schone schijn te hebben van “dualisme”, waarbij twee bevriende organisaties elkaar bestrijden in het openbaar.



Hoewel het aanwijzen van de openbare weg als kinderspeelplaats een onverantwoordelijke handeling is, doet 3VO er beter aan om naar de rechter te stappen om de bestaande jurisprudentie te nuanceren, ofwel naar de wetgever te stappen om een nieuwe wet in te voeren die de huidige 30km/u jurisprudentie vernietigd.



3VO lijkt een impliciet verwijt te maken richting BVOM, eigenlijk spreekt 3VO natuurlijk alleen over het probleem van het hoge aantal overtreders. De vraag is alleen, hoe is dit probleem ontstaan. Het aantal 30 zones is sterk gestegen ten koste van 50 wegen. Desondanks stijgt het aantal verkeersslachtoffers op 30 wegen én op 50 wegen.



De gemeente Wageningen was één van de eerste gemeentes die de gehele bebouwde kom tot een grote 30km/u zone wilde inrichten. Een einddoelstelling van het nationale beleid is dat álle wegen binnen de bebouwde kom 30km/u worden.



Heden ten dage leven we in een tussenfase. Woonwijken, winkelgebieden en vergelijkbare gebieden krijgen een limiet van 30km/u. Dit noemt men de erf toegangswegen binnen de bebouwde kom. Wegen voor doorgaand verkeer blijven nu nog 50km/u en noemt men stroomwegen.



Het aanlegen van 30km/u zones kon op twee manieren worden uitgevoerd: de volledige variant en de simpele variant. Bij de volledige variant van een 30km/u zone wordt de weg “aangekleed” met drempels, bloembakken en allerlei andere zaken waar automobilisten en hulpdiensten zich aan ergeren. In de simpele variant worden er alleen 30km/u borden neergezet.



Gemeentes die zich hadden aangesloten bij Duurzaam Veilig kregen extra geld om die 30km/u zones aan te leggen. Voor de volledige variant werden kosten berekend van 39000 Euro per kilometer, terwijl voor de simpele variant men 22000 Euro per kilometer rekende. Een investering in drempels, bloembakken en andere ergernissen had natuurlijk hoge kosten. In veel gevallen werd er daarom voor de simpele variant gekozen – precies die 30km/u zones waar men niet mag flitsen.



De gemeente Middelburg, hoofdstad van de provincie Zeeland heeft bijvoorbeeld op die manier alle dorpen die onder de gemeente vallen geheel 30km/u gemaakt in de simpele variant. In de stad zelf heeft men op dezelfde simpele manier met twee 30 borden hele kilometers straat tot 30km/u zone gemaakt. Het is dus nog maar de vraag of de investeringen wel in proportie zijn met het geld dat de maatregel zou opbrengen. Ondanks de recessie weet deze gemeente namelijk wel enkele vierkante kilometers binnenstad geheel opnieuw te bestraten – een zeer kostenintensieve bezigheid.



In het geval van de gemeente Middelburg lijkt het erop dat de gemeente onder een landelijk gemiddelde zat, waardoor zij van de financiële overschotten kon profiteren. Desondanks is zij haar verplichting nagekomen dat 56% van de gemeentelijke wegen in 2002 tot 30km/u zone was ingericht.



Bij het inrichten van 30km/u zones hebben meer belangen gespeeld dan verkeersveiligheid. Dat 3VO klaagt over het aantal overtreders in 30km/u zones, komt omdat zij te weinig kijkt naar het invoeringsmotief van de 30 zones. Sommige 30 zones zijn ingericht vanwege een bewust verkeersveiligheid probleem. 3VO keek teveel naar dié gevallen waarbij men de verkeersveiligheideffecten als vanzelfsprekend heeft ervaren, waardoor verkeersveiligheid een tweederangs reden werd om de 30 zone in te voeren. Simpel gezegd, dat 3VO klaagt over het aantal overtreders komt door het feit dat gemeentes doorgaande routes tot 30km/u zones hebben gemaakt. Dit soort doorgaande routes zijn ongeloofwaardig als 30 zone en kennen daarom veel limietovertreders. Gemeentes hebben vanuit winstbejag en verplichtingen onzorgvuldig die 30 zones aangewezen, terwijl dit vaak niet in lijn was met de wens van de burger. Er bestaan dus genoeg 30 zones waar simpelweg geen draagvlak voor is.



Dat er toevallig jurisprudentie bestaat over deze 30 zones is voor sommige wegdelen een gunstig feit. Het fundamentele probleem van overtreders in 30km/u zones is ontstaan door onzorgvuldige doelstelling en toepassing van de maatregel. Het lijkt erop alsof de 30km/u maatregel eerder milieu motieven heeft dan verkeersveiligheidmotieven. Als we spreken over een 30 zone in een woonwijk, dan hebben we het over maatwerk en verkeersveiligheid. Als we spreken van minimaal 56% van de bebouwde kom inrichten tot 30 zone, spreken we over een ongeloofwaardige generalisatie, immers, iedere stad en dorp heeft een andere bouw en infrastructuur.



3VO zou er goed aan doen om af te stappen van het idee om de openbare weg tot kinderspeelplaats aan te wijzen. Verder doet 3VO er goed aan om zich in de juridische aspecten van 30km/u zones te verdiepen. 3VO moet ook onderkennen dat veel 30km/u zones ongeloofwaardig zijn, voordat men het gedragsprobleem aan de kaak stelt.