Het grote mooie plan waar zowel de overheid als menig verkeersorganisatie geld aan verdient, heet "terugdringing van mobiliteit". De maatschappelijke gevolgen zijn niet te overzien; het is opmerkelijk dat een overheid die verantwoordelijk is voor het welzijn van haar burgers zo'n principe ten uitvoer wil brengen.



Ik heb wel eens s'nachts over China gevlogen. Wat opvalt vanuit de lucht is de lichtvervuiling die de contouren van steden en de wegen ertussen aangeven. Opeens zag ik het licht, om maar eens in de sfeer te blijven. Transport van mens en goederen is net zo belangrijk in een samenleving, als het transport van voedingsstoffen die in het menselijk lichaam door de bloedbanen heengaan.



Boven China kreeg ik een beter beeld over hoe een samenleving werkt. Om de grote steden lagen in een stervorm iets kleinere steden en daaromheen lagen nog kleinere steden. De tussenliggende wegen verbonden al deze steden. Het leek net een fractal! Menselijke structuren komen in de regel niet aanwaaien. Dat betekent, dat er een goede reden is, waarom een grote stad groot is en een nabijgelegen stad minder groot. Deze vorm van geografische urbanisatie zien we zelfs in Nederland.



Relaties tussen steden zijn gevarieerd, grootschalig en complex. De buurtsteden lijken soms parasieten die de goede dingen uit de grote steden halen (goederen, geld, mensen) en dat meenemen naar hun eigen kleinere steden. Aan de andere kant brengen de buurtsteden ook haar eigen producten naar de grote steden toe; grote steden hebben namelijk grote honger en een grote behoefte aan kleding en luxe artikelen. Daar staat tegenover dat in grote steden vaak de intelligentia zit of wordt gemaakt, want velen weten meer dan één: universiteiten floreren.



Zoals ook in Nederland vroeger de boer zijn aardappelen naar de stad bracht, naar de markt of de haven, zo brengt de producent van ieder willekeurig artikel zijn product naar de stad om daar zijn goederen te verkopen. Dit is dan een concreet beeld van hoe de wederzijdse afhankelijkheid tussen stad en platteland bestaat. De grote en kleine steden parasiteren elkaar.



In een meer groter perspectief, veroorzaakt mobiliteit niet alleen de stroom van goederen, maar ook van geld. Mobiliteit is goed voor de economie. Maar niet alleen voor de economie. Letterlijk alles wordt getransporteert, sociale/politieke/zakelijke relaties, kennis en vaardigheden (studeren, boeken, hulpmiddelen), ga zo maar door.



Wat ik in het anti-mobiliteitsplan mis, is de visie hoe de Nederlandse samenleving zou moeten floreren in economie, cultuur, recreatie en sociale omgeving. Hoewel televisie en computer schermen de cultuur bij u thuisbrengen, is het bezoeken van een museum nog altijd interessanter dan plaatjes kijken op het internet. Parkpop, Low-lands, Sensation of koninginnedag in Amsterdam, daar moet je geweest zijn! De TV beelden kunnen immers nooit de gezelligheid overdragen. De middeltjes die ervoor zorgen "dat je je huis niet meer uit hoeft" gaan voorbij aan leefbaarheid. Ik vind het prettig om naar buiten te gaan.



In het bedrijfsleven hanteert men de term "annorexia" wanneer men het over bedrijfsbezuinigingen (lijnen) heeft. Terugdringing van mobiliteit leidt tot de annorexia van de gehele samenleving. Neem de stad Groningen als voorbeeld. De fietsersbond verkondigd regelmatig met volle trots, dat Groningen fietsstad bij uitstek is, met haar autovrije centrum. Menig andere gemeente probeert ook om de binnenstad autovrij te krijgen, maar beseft daarmee te weinig, dat stilstand (of minder snel) achteruitgang is.



Een langzaam kruipend verarmoederingsproces begint bij de eerste transactie, waarbij blijkt dat de transportkosten van goederen in een autovrij centrum opeens duurder is geworden. Ten tweede wordt het minder aantrekkelijk om goede dingen van buitenaf naar de binnenstad van Groningen toe te brengen, maar Groningen heeft die goede dingen wel nodig! Ten derde wordt het minder aantrekkelijk om goede dingen uit de binnenstad van Groningen te halen en de stad uit te brengen. Ook is het commerciele succes van een detaillist in een autovrije binnenstad sterk afhankelijk van het weer.



Kortom, mobiliteit is noodzakelijk in een samenleving om te kunnen functioneren. In economisch opzicht, in cultureel opzicht, in sociaal opzicht, in recreatief opzicht.



Helaas voert men allerlei problemen aan, die zijdelings met de doelstelling te maken hebben: verkeersveiligheid, volksgezondheid en milieu. Dit zijn stuk voor stuk problemen die ook op een andere wijze opgelost kunnen worden, zonder dat de mobiliteit hieraan hoeft te lijden.



De wens voor het terugdringen van mobiliteit, autobezit en autogebruik, maar ook de mobiliteitsbehoefte, leidt tot maatschappelijke armoede in brede zin, zolang de tegenstanders van mobiliteit geen armoedebestrijdingsplan hebben.



Ik vind dit niet wenselijk. Ik vind niet dat de samenleving van morgen er zo zou moeten uitzien, want als we onze samenleving niet onderhouden, dan zal zij afbrokkelen door slijtage. De verschillende samenlevingskleuren (economie/cultuur/sociale omstandigheden én milieu!) zullen verschralen.Deze kleurarmoede is in staat om de gehele samenleving ontwrichten.