Dat de kilometerheffing het vorige kabinet niet heeft gehaald, komt voornamelijk door de tijdsdruk die op verkeersminister Camiel Eurlings werd gelegd. “Dat kon niet goed gaan”, aldus ANWB-directeur Guido van Woerkom.

Waar ging het fout met de kilometerheffing in de vorige kabinetsperiode?

“Ik denk al tijdens de formatie. Er werd toen al een enorme tijdsdruk op de kilometerheffing gelegd: er moest meteen een wetsontwerp komen."


"Als je nou allereerst was begonnen met een nota met oplossingen, dan had je met Nederlanders kunnen praten over de voor- en nadelen van dat plan. Er had daarmee een eerste stap naar het wetsontwerp gezet kunnen worden.”

“De discussie rondom de kilometerheffing wordt al 35 jaar gevoerd. Maar het vorige kabinet wilde het in vier jaar regelen. Dat lukt gewoon niet.”

Hoe beoordeelt u de werkzaamheden van minister Eurlings?

“De politiek redeneert te vaak vanuit de eigen belevingswereld. En dan komen ze met plannen die vervolgens niet op draagvlak kunnen rekenen. Dat gebeurde vooral vóór het vorige kabinet."

"Eurlings heeft zich naar onze mening erg opengesteld voor opmerkingen en oplossingen. Met de peiling onder onze leden als voorbeeld.”

Eurlings wilde op een gegeven moment de besluitvorming zelfs laten afhangen van deze peiling onder ANWB-leden. Dit leverde hem veel kritiek op, ook van u.

“We hebben in Nederland een parlementair systeem. De minister komt met voorstellen die de Tweede Kamer vervolgens beoordeelt. Het wetgevende proces dient dan ook dáár plaats te vinden.”

“De ANWB zorgt voor beïnvloeding van de politiek, maar ik wilde voorkomen dat wij er ook over zouden moeten besluiten. Dat leidt alleen maar tot onrust en allerlei ongewenste effecten.”

Uit de peiling kwam wel een duidelijk signaal naar voren.

“Ja, onze leden hebben met een meerderheid van 68 procent gezegd: ‘een systeem dat gaat over betalen naar gebruik vinden wij een eerlijker systeem’. Daar is dus een breed draagvlak voor.”

“Er is genoeg bewijs voor het nieuwe kabinet om er mee door te gaan. Maar nogmaals: het is niet nodig om daar meteen een wet van te maken.”

Welke standpunten vindt de ANWB daarnaast belangrijk voor de verkiezingsprogramma’s?

"We betalen met z’n allen een godsvermogen aan belastingen. Accijnzen, BPM, motorrijtuigenbelasting, belastingen op motorverzekeringen, noem maar op."

"Als je zóveel geld betaalt, dan zou je toch een goed functionerend systeem mogen verwachten. Maar er zijn nog onvolkomenheden en die moeten worden aangepakt. Dat betekent vooral dat je niet op de huidige weg moet willen doorgaan."

"Wat ik voornamelijk belangrijk vind is dat een nieuw kabinet bij het aantreden nogal eens aan de autobelasting wil sleutelen. Dat hebben we in de afgelopen vier jaar ook gezien, maar het leidt tot allerlei ongewenste effecten."

Zoals?

"Dat zie je bijvoorbeeld duidelijk bij de stimuleringsregeling voor het rijden met een hybride auto. Mensen die daarmee rijden worden de eerste jaren enorm fiscaal bevoordeeld, maar vergeten vervolgens dat dit tijdelijk is. "

"Zij worden na die periode ineens met belastingverhogingen geconfronteerd. Dat vinden wij niet goed: we bepleiten een langdurig voorspelbaar systeem."

U wil daarnaast ook een robuuster wegennet. Bedoelt u daarmee dat er in Nederland meer asfalt moet komen?

"Alleen geld stoppen in nieuwe wegen is niet de definitieve oplossing. Nederland moet beter bereikbaar zijn. Om hier te komen heb je het met Schiphol en de haven van Rotterdam vanuit het buitenland makkelijk. Maar vanaf dan gaat het mis."

"We moeten een wegennet construeren dat tegen een stootje kan. Te denken valt aan flexibele omleidingen. Ook moeten we meer gebruik gaan maken van provinciale wegen. Deze hebben nu de functie om automobilisten zo snel mogelijk te lozen op het grote wegennet terwijl dat niet noodzakelijkerwijs de kortste of beste weg is."

De VVD staat op grote winst in de peilingen. Toch zweren zij de kilometerheffing af. Wat vindt u daarvan?

"De VVD was vroeger een groot voorstander van kilometerbeprijzing, maar waarschijnlijk is er in de uitvoering iets gebeurd waardoor zij daar nu ineens over twijfelen."

"De VVD zal echter toch ook met andere partijen moeten gaan regeren en misschien moeten ze hier dan wel concessies over doen. Maar partijen die zeggen: ‘er is maar één oplossing’ die miskennen de werkelijkheid. "

Op welke partijen doelt u dan precies?

“Laat de mensen dat zelf maar bekijken. Ze kunnen de verkiezingsprogramma’s over mobiliteit opzoeken en dit laten meewegen in hun keuze.”

En als u daar zelf naar kijkt?

“Ik denk echt dat mensen dat zelf kunnen beoordelen. Men is oud en wijs genoeg. Ik geef alleen mee dat de kiezer in overweging moet nemen wie er komt met de beste integrale mobiliteitsoplossing.”

Stel u wordt uitgenodigd voor de onderhandelingstafel bij de coalitievorming. Welke punten brengt u dan naar voren?

"Een heel zwaar punt is voor ons een betere overgangsfase. Dat werd in het vorige plan per lot bepaald: veel mensen hebben bij de aanschaf van hun auto al belasting (bpm) moeten betalen, maar zagen in het nieuwe plan de motorrijtuigenbelasting flink gaat stijgen. Zij hebben daardoor het idee: wij gaan straks twee keer betalen."

"Ook zien wij op dit moment geen draagvlak voor spitsheffing, omdat mensen geen alternatief hebben. Het is onzin om te betalen om in de file te staan. Ten derde heerst er veel zorgen over de privacy, dat is een beeld dat de overheid kan wegnemen."

U kwam onlangs in opspraak omdat u zei dat u uw vrouw liever niet met de taxi wil laten reizen omdat er ’’nog wel eens een Marokkaan achter het stuur zou kunnen zitten’’. U heeft inmiddels spijt betuigd over die uitspraak. Waarom?

“Ten eerste wil ik me niet in dat debat mengen. Het is een debat waar de ANWB niet aan deelneemt. Ten tweede was het een generaliserende opmerking en daar is natuurlijk altijd veel op af te dingen. Dus die opmerking had ik niet moeten maken."

Hoe kwam het dat u die opmerking toch maakte?

"Ja, je weet nooit waarom je zoiets zegt. Het debat was in de afrondende fase en met een verkeerde dooddoener gebeurde het. Hoge bomen vangen veel wind. Dat wist ik al en heb ik nu weer eens gemerkt."

Wat vond uw vrouw eigenlijk van uw uitspraak?

Tja, ik zei tegen haar: ‘daar zal je wel niet blij mee zijn geweest’. En dat was ze niet. Ik ook niet.”