Wegbeheerders in Nederland, zoals gemeenten en provincies, moeten het met steeds minder betrouwbare gegevens doen bij het veiliger maken van de wegen. Wanneer iemand na een ongeval in het ziekenhuis belandt, is in nog slechts krap 12 procent duidelijk waar het ongeluk plaatsvond en hoe dat gebeurde.

Dat blijkt uit cijfers die verkeersbureau VIA.nl vandaag publiceert. Dit bureau gebruikt de data voor een computermodel dat wegbeheerders gebruiken. De nieuwste cijfers, afkomstig van Rijkswaterstaat, roepen een onheilspellend beeld op. Verstrekte de politie in 2007 nog informatie over 10.392 ernstige verkeersslachtoffers, vorig jaar kwamen slechts over 2371 slachtoffers data beschikbaar. En dat is een fractie van het laatst gemeten aantal slachtoffers. In 2010 waren dat er 19.840.

Rijkswaterstaat rekent onder 'ernstige verkeersslachtoffers' doden en gewonden. De registratie van gewonden was altijd al relatief laag, maar bedroeg rond 2000 nog altijd zo'n 50 procent. Een datamanager bij Rijkswaterstaat noemt op basis van anonimiteit de huidige 12 procent een 'absoluut dieptepunt'.

Door de magere kwaliteit van de statistieken lijkt het of het aantal slachtoffers daalt terwijl in de praktijk van een daling geen sprake is. Sterker: het aantal doden stijgt. En getuige EU-cijfers over de eerste drie kwartalen van 2011 dreigt in Nederland ook het cijfer voor het aantal gewonden hoger uit te vallen. Het probleem van de groeiende blinde vlek: door de lage ongevallenregistratie is voor gemeenten en provincies onduidelijk waar ze hun wegen veiliger moeten maken. Rijkswaterstaat wijt de daling aan een nieuwe politierichtlijn uit 2009 waarin de nadruk op vervolging van de daders ligt, niet op het verzamelen van informatie. De politie komt hierdoor alleen nog als de indruk bestaat dat iemand bijvoorbeeld te hard heeft gereden, of onder invloed was.

Dit najaar, als Rijkswaterstaat cijfers van ziekenhuizen ontvangt, wordt pas duidelijk hoeveel gewonden er echt gevallen zijn. Maar voor wegbeheerders zijn de ziekenhuisgegevens onbruikbaar: er staat niets in over de locatie en de toedracht. Wel staan de leeftijd en de vervoerswijze vermeld, maar die data kunnen niet gekoppeld worden. Juist voor het inzetten van overheidscampagnes is die koppeling belangrijk. Minister Opstelten (VVD, veiligheid en justitie) heeft de Tweede Kamer al in maart laten weten dat de ongevallenregistratie verbeterd zal worden, maar daarin heeft Rijkswaterstaat weinig vertrouwen. "Dat is al vaker gezegd, maar het blijft elke keer bij woorden", zegt de manager. Als de situatie niet verbetert, wil hij op zoek gaan naar andere bronnen, zoals verzekeringsmaatschappijen of ambulancechauffeurs.