Minister van Verkeer Camiel Eurlings (CDA) heeft geen idee wanneer de HSL-zuid in gebruik wordt genomen. Dat zei hij donderdag in de Tweede Kamer tijdens een debat over de hogesnelheidslijn van Amsterdam naar Parijs. Eurlings beloofde de Kamer eerder rond deze tijd met een datum te komen, maar meldde deze week de zoveelste vertraging.

De HSL zou oorspronkelijk in Maart van dit jaar worden geopend, maar vanwege problemen werd dit al enkele malen uitgesteld. Eurlings streefde ernaar om de HSL vanaf 1 december stapsgewijs in gebruik te nemen. De treinen zouden dan maximaal 160 kilometer per uur rijden vanwege een gebrek aan snel materieel. Vanaf 1 oktober 2008 zou dan op volle snelheid met 300 kilometer per uur worden gereden.

Uit een risicoanalyse die de projectorganisatie HSL-zuid in september liet maken, blijkt dat er 50 procent kans bestaat dat de start van het tijdelijk vervoer alsnog drie maanden vertraging oploopt. Zo is er stofontwikkeling in de tunnel onder het Groene Hart en moet deze worden schoongemaakt. Ook zijn de locomotieven nog niet uitgerust met het nieuwe beveiligingssysteem ERTMS.

De Tweede Kamer reageerde boos op deze nieuwste vertraging. "Heeft de minister de risico's nog wel in de hand?", vroeg Diederik Samsom (PvdA) zich af. GroenLinks wil zelfs een parlementaire enquête naar 'het drama van de HSL'. Fractielid Wijnand Duyvendak krijgt hiervoor niet genoeg steun in de kamer. Wel eisten alle fracties dat Eurlings met een datum komt waarop de eerste vervangende trein rijdt.

De minister weigerde dit. "Ik noem geen harde data die nergens op zijn gebaseerd." Er zijn nog veel onzekerheden in de planning en het is daarom onverantwoord om met nieuwe data te komen. "Ik verkoop u geen knollen voor citroenen." De voornaamste boosdoener is het nieuwe veiligheidssysteem dat moet worden ingebouwd. Vanwege de nieuwe technologie is het moeilijk om een inschatting te maken wanneer dit gereed is. "Wanneer het kastje het doet en kan praten met de baan, zal ik u direct inlichten", zei Eurlings.

Aan de vertraging hangt een prijskaartje. Aan exploitant HSA wordt een schadevergoeding betaald van 37,5 miljoen euro vanwege gederfde inkomsten. Eurlings blijft wel vasthouden aan de streefdatum van 1 oktober volgend jaar voor het snelle vervoer.

Tot die tijd blijft de reguliere trein naar Brussel rijden, de Beneluxtrein. Ook wanneer 1 oktober niet wordt gehaald, verzekerde Eurlings. Met name de SP spoorde de minister aan om de Nederlandse Spoorwegen achter de broek te zitten. "In de dienstregeling voor 2008 is de Beneluxtrein vanaf oktober uit de dienstregeling gehaald", zei Emile Roemer (SP). Daarnaast is de NS bezig om het gebruik van deze trein te ontmoedigen ten faveure van de HSL, zei Roemer. Zo wordt in Amsterdam niet aangegeven dat de trein ook stopt op Schiphol en zijn de treinen regelmatig te kort. "Dit zit me zeer dwars. Ons wordt een rad voor ogen gedraaid."

Desgevraagd toonde Eurlings zich bereid om met de NS een gesprek te voeren over de kwaliteit van de dienstverlening van de Beneluxtrein.