DEN HAAG - Net als de Raad voor Verkeer en Waterstaat kiest Zuid-Holland voor de invoering van een kilometerheffing. Maar volgens Marnix Norder kan er nog veel meer worden gedaan en moet er vooral anders worden gedacht.



'Het nieuwe kabinet moet beseffen dat in de huidige aanpak van de files geen rek meer zit', zegt Marnix Norder. Volgens de PvdA-gedeputeerde voor verkeer van Zuid-Holland is de situatie op het wegennet te nijpend voor welles-nietesspelletjes over betaald weggebruik. 'Als we geen andere richting inslaan, komt de economische groei op het spel te staan.'



Norder (37) geldt in zijn partij als een bestuurlijk talent. Ook bij de ANWB, de werkgevers en de milieubeweging heeft hij gezag opgebouwd. Dat heeft hij te danken aan het naar hem vernoemde plan-Norder, waarmee hij er met veel diplomatie in slaagde de al drie decennia durende impasse rond de aanleg van de A 4 door Midden-Delfland te doorbreken.



Dat ontbrekende stukje snelweg dat de overvolle ruit van rijkswegen rond Rotterdam moet ontlasten, gaat er zeker komen. Maar dat is lang niet voldoende om de verkeersproblemen in de Randstad aan te pakken. Norder: 'Als we ons alleen maar blijven richten op de aanleg van nieuwe wegen lopen we voortdurend achter de feiten aan.'



De reden is, volgens hem, dat aan het gebruik van wegen geen duidelijk prijskaartje hangt. Net als de Raad voor Verkeer en Waterstaat koos ook Zuid-Holland in het onlangs uitgebrachte Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan voor een kilometerheffing.



Dat ligt gevoelig, weet Norder. 'Het zou al mooi zijn als een volgend kabinet de polarisatie over beprijzing van het weggebruik weet te doorbreken. Dat lukt pas als burgers en organisaties intensiever worden betrokken bij de keuzes die voor het wegennet worden gemaakt.'



Ondertussen moet de overheid ook de hand in eigen boezem steken, want de coördinatie tussen de drie wegbeheerders (rijk, provincies en gemeenten) is vaak ronduit slecht.



Norder: 'Dat zie je bijvoorbeeld bij de afslag van de A 13 bij Delft. Die voert rechtstreeks naar een Ikea-vestiging en dat leidt iedere zaterdag tot files. Rijkswaterstaat wil dat probleem dan oplossen door de afslag te verlengen, zodat het verkeer kan doorstromen. Maar het echte knelpunt zit hem in de kruising tussen die afslag en een gemeentelijke weg. Alleen heeft Delft geen geld om het probleem daar op te lossen. Bovendien staat die file op de rijksweg en is het formeel dus geen probleem van de gemeente.'



Vergelijkbare coördinatieproblemen spelen op tal van andere plaatsen. Bij Vinex-wijken worden door het rijk toegezegde verkeersvoorzieningen vaak veel te laat aangelegd met alle gevolgen vandien voor de drukte op het bestaande wegennet.



Norder pleit daarom voor de instelling van een gezamenlijke vervoersautoriteit (van rijk, provincies en gemeenten) die het gezag krijgt over alle wegen in de regio. Ook op het terrein van het openbaar vervoer wacht zo'n vervoersautoriteit een dankbare taak. Norder: 'Er zijn nog overal trajecten waarop naast de trein op dezelfde route ook nog een bus rijdt. Dat is op zichzelf al een verspilling van schaars subsidiegeld. Maar het vreemde is dat als de treinen zijn uitgevallen, de NS nooit ofte nimmer naar die concurrerende busdienst verwijst, maar alleen naar de eigen bussen die op zo'n dag worden ingezet.'



Zowel in het openbaar vervoer als in de organisatie van het wegennet, zo meent Norder, moeten de verantwoordelijke autoriteiten en managers eindelijk eens leren de reiziger centraal te stellen. 'Als die met de auto naar het station wil en vandaar per spoor naar de binnenstad, moeten er bij die stations parkeerplaatsen zijn. '



Het oprichten van een vervoersautoriteit betekent dat de verschillende bestuurslagen zowel macht, geld als bevoegdheden uit handen moeten geven. Dat ligt altijd gevoelig. Maar er is geen alternatief, vindt Norder.



'Hier in Zuid-Holland wordt een kwart van het BNP gemaakt. Als we willen dat deze regio niet wegzakt, moeten we er dus voor zorgen dat het verkeer blijft stromen. Daarvoor is het cruciaal dat bestuurders en vervoersorganisaties intensiever samenwerken om de capaciteit van het openbaar vervoer en het wegennet beter te benutten. Zo niet, dan gaat het fout.'