'Je voelt op je klompen aan als je te hard rijdt … Treffender kan senior-consultant Van Waers van Vialis het nieuwste ISA-experiment met intelligente snelheidsbeheersing niet typeren. De 34 proefautomobilisten in Gent, onder wie de burgemeester en twee schepenen, voelen onder hun rechtervoet forse tegendruk zodra zij binnen de bebouwde kom of op de stadsring te hard rijden. Sommige deelnemers hebben al laten weten na medio dit jaar, als de test ten einde loopt, het 'slimme' gaspedaal graag aan boord te willen houden.

"Je voelt op je klompen aan als je te hard rijdt"Foto: Niels van Rooij

Hun enthousiasme loopt vooruit op de uitkomsten van vele begeleidende studies. De universiteit van Gent, het daaraan verbonden Centrum voor Duurzaam Onderzoek, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek en het Belgisch verkeersveiligheidsinstituut bestuderen gedragseffecten en -acceptatie, technische- en juridische aspecten, emissies, brandstofverbruik en het veiligheidseffect. Datarecorders leggen continu vast of de bestuurders zich aan de uiteenlopende snelheidslimieten van 15, 30, 50, 70 en 90 km per uur houden.



Evenals bij andere ISA-experimenten (onder andere Tilburg) maakt Gent gebruik van GPS, de vorm van satellietcommunicatie waarmee elk aangesloten voertuig exact gelokaliseerd kan worden. Met aan boord de digitale stadskaart en de bijbehorende snelheidslimieten kan de auto zich 'zelf' in bedwang houden. In noodsituaties kunnen automobilisten de tegendruk van het gaspedaal (van 10 tot 13 kg) trotseren en zo de baas blijven. Erg lang is dat echter niet vol te houden: kuitkramp is volgens Vialis het lot van stugge volhouders.



Volgens Van Waers is dit half-open systeem gunstig voor het draagvlak onder automobilisten. Ten opzichte van andere systemen met alleen geluids- of lichtsignalen, zou het tegenwerkende gaspedaal ook effectiever zijn. Oren en ogen worden in het verkeer al zwaar op de proef gesteld. De tegendruk onder de voet belast de verdere waarneming niet en wordt eerder gehoorzaamd. 'Als de snelheid vanzelf wordt geregeld is dat vooral voor beroepschauffeurs die toch al enorm veel informatie aan borden en tekens moeten verwerken, een enorme verlichting', meent Vialis. Aan de proef doen ook drie bussen van het Vlaamse ov-bedrijf De Lijn mee. Voor het Gentse stadsbestuur is veiligheid het voornaamste motief. Zij verwijst naar cijfers van de European Transport Safety Council waarbij een daling van de gemiddelde snelheid met 1 km per uur zou resulteren in drie procent minder verkeersslachtoffers. Zweedse studies geven aan dat een voetganger bij een aanrijding met 32 km per uur 95 procent overlevingskans heeft tegen 55 procent bij 48 km per uur. Bij 64 km per uur overleeft nog slechts tien procent. Zweden, dat al jaren experimenteert met ISA-varianten, claimt een letselreductie binnen de bebouwde kom van 20 à 25 procent. Bijkomend effect van ISA kan zijn dat stedelijke verkeersstromen gehomogeniseerd worden hetgeen de doorstroming en capaciteit bevordert. De verschillende studies van het Gentse experiment moeten komend najaar tot een slotevaluatie leiden.