DEN Haag - Met de verkeersplannen van het nieuwe kabinet lukt het niet de files op te lossen. Automobiliteit neemt niet af door de aanleg van wegen. We zijn terug bij af,'' zegt Eric van Berkum, hoogleraar verkeersbeheersing van de Technische Universiteit Twente.







In de formatiebesprekingen zijn CDA, VVD en LPF het op hoofdlijnen eens geworden over de aanpak van het fileprobleem. De drie partijen willen rijstroken aanleggen langs drukke wegen en vluchtstroken als rijstroken gebruiken. Om snel nieuwe wegen aan te kunnen leggen, moet een spoedwet het makkelijker maken bezwaren af te handelen.



Zevenhonderd kilometer extra asfaltstroken é 21 miljoen euro per kilometer. Dat is volgens cijfers van het ministerie van Verkeer en Waterstaat nodig om de files even effectief te bestrijden als met de inmiddels geschrapte kilometerheffing. Inclusief maatregelen om de wegen beter te benutten, zou zelfs 19 miljard euro extra in verkeersbegroting gepompt moeten worden.



De ANWB reageert enthousiast op de plannen. Directeur Guido van Woerkom prijst de daadkracht die de plannen uitsralen. Maar hij denkt niet dat de kilometerheffing voorgoed van de baan is. Hij is blij met het extra geld voor asfalt, maar waarschuwt voor te veel optimisme over resultaten. Vier jaar is een korte periode, maar het is belangrijk dat automobilisten zien dat er aan de mobiliteit gewerkt wordt.''



Ook Transport en Logistiek Nederland (TLN) vindt de plannen prima. Algemeen voorzitter Mich van der Harst: We hebben een inhaalslag te maken. Er wordt gezocht naar een oplossing voor het probleem dat iedere Nederlander elke ochtend aan den lijve ondervindt. De plannen klinken ons als muziek in de oren.''



Hoogleraar Van Berkum vindt het onbegrijpelijk dat de ANWB en Transport en Logistiek Nederland zo blij zijn. Ik ben het wel met ze eens dat je moet bouwen, maar het probleem zit niet in de rijstroken. Neem de A12 tussen Gouda en Den Haag. Als die van twee naar drie rijstroken gaat, worden de files korter, maar breder. Want aan het eind van de weg kun je de stad niet in.''



Nieuwe wegen lossen de files niet op, zegt ook Duco van Dijk van de Stichting Natuur en Milieu. Met de kilometerheffing had de regering juist een instrument in handen om filerijders te verleiden op een ander moment te rijden. Als 10 procent van de automobilisten dat doet, scheelt dat al 40 procent van de files.''



Zonder kilometerheffing is het probleem onoplosbaar, zegt Van Berkum. Je moet een instrument hebben om de automobiliteit te beheersen. Je kan er niet tegenaan bouwen. Als CDA-leider Balkenende roept dat hij eerst wil bouwen en dan beprijzen, dan moet hij nog maar eens een eerstejaars college economie komen volgen.''



We hebben tien jaar lang alleen maar beton aangebracht en dat heeft niet geholpen,'' is de verbaasde reactie van internetondernemer R.Pieper. Omdat hij vorig jaar aantoonde dat de kilometerheffing al over een paar jaar in het hele land ingevoerd kan zijn, verdween het gewraakte rekeningrijden door een achterdeur. Nederland verspeelt zijn voorhoedeproject op een rare manier. Ik snap niet dat de partijen dit risico willen nemen.''



In het Nationaal Verkeers- en Vervoersplan (NVVP), voor de verkiezingen door VVD en CDA om zeep geholpen, ging de kilometerheffing samen met investeringen in asfalt en benutting van bestaande wegen. Het doel was om rond 2010 een gemiddelde snelheid van 60 kilometer per uur te garanderen, ook in de spits.



Verkeerswoordvoerder Hofstra van de liberalen voorspelde eind april zelfs dat het aantal files in vier jaar kan worden gehalveerd als razendsnel langs alle drukke wegen extra rijstroken zouden worden aangelegd. Minister Netelenbos van verkeer deed dit toen af als onzin, omdat bezwaren van bijvoorbeeld een milieubeweging volgens haar meteen zou worden gehonoreerd door een rechter.



De vereniging Milieudefensie heeft al laten weten het wegstemmen van het NVVP inderdaad aan te zullen grijpen, om de aanleg van wegstroken tegen te houden.