Het jaar 2010 wordt definitief het jaar van ronkende asfaltmachines. Minister Eurlings (Verkeer) staat op het punt groen licht te geven voor een kolossale operatie aan wegverbeteringen: volgend jaar start op liefst 22 plekken de aanleg van spitsstroken of snelwegverbredingen.

Het langverwachte project begint al op woensdag 23 september met het startschot op de A4 bij Leiderdorp. Eindelijk zullen de dagelijkse filerijders daar verlost worden van de tweebaans flessenhals.

„Deze operatie gaat gigantisch worden”, zegt de CDA-bewindsman. „In een klap slaan we een reeks knelpunten weg uit de filetop 50.”

Tegelijkertijd ontkomt geen automobilist aan het oponthoud dat eruit volgt. „Iedereen gaat dit merken”, zegt Eurlings. „We moeten door de zure appel heen.”

Een massale publiekscampagne – met als logo de schop in de grond – gaat automobilisten wijzen op de noodzakelijke fileaanpak. Rijkswaterstaat zal automobilisten adviseren over andere routes of alternatief vervoer.

De strakke, haast militair geplande operatie rolt in 2010 als een wervelwind over het snelwegennet. „Het gaat om 560 kilometer snelweg. Van Groningen tot Maastricht en weer terug. Een unicum. Dit kabinet legt twee keer zoveel asfalt aan als talloze voorgangers. Rijkswaterstaat is erop gebrand om los te gaan.”

Graafmachines happen over anderhalve week het eerste zand weg voor een verdiepte A4 langs Leiden en Leiderdorp. Over 1400 meter dempt dit het verkeersgeluid. Verder volgen extra rijbanen en zoeft het verkeer vanaf 2011 door een nieuw ringvaartaquaduct bij Burgerveen. Nog voor kerst zijn de spitsstroken op de A9 tussen Holendrecht en Diemen aan de beurt.

„Symbolisch”, noemt voorzitter Bernard Wientjes van ondernemersorganisatie VNO-NCW de aftrap van de immense asfaltoperatie bij Leiden. „Twee jaar terug hees ik daar de stormbal, toen milieuorganisaties via de Raad van State de verbreding blokkeerden. Dat kon zo niet doorgaan! Nu is er eindelijk een regering die doorpakt. Met de A4 bij Midden Delfland, de dubbele tunnel onder Maastricht en deze spoedwet wegverbreding.”

Juridische touwtrekkerij belemmerde jarenlang de wegenaanleg. Economisch was dat rampzalig, omdat inwoners en bedrijven in bijvoorbeeld het Ruhrgebied of de Vlaamse ruit veel minder vertraging kenden. Mede dankzij de dertig spoedprojecten, die in 2014 af zijn, loopt de Randstad die achterstand in.

Eurlings: „Wij halen het uiterste uit onze bouwwereld. De kracht zit in een nieuwe planning. De markt is al benaderd voordat procedures zijn afgerond. Zo maken we een vliegende start. Als ergens een hick-up dreigt, verplaatsen we de asfaltmachines naar een ander project. Alleen op die manier geniet de weggebruiker al over anderhalf jaar op tien plekken van een betere doorstroming.”